Όλα σας τα κατοικίδια αξίζουν σωστή περιποίηση και αυτό περιλαμβάνει το να είστε ενήμεροι για τις ασθένειες που μπορεί να βλάψουν τα μικρά σας πτηνά. Για να αποτρέψετε τις ασθένειες πρέπει να αφιερώσετε χρόνο και να πληροφορηθείτε σχετικά με αυτές. Ταυτόχρονα πρέπει να ταΐζετε σωστά τα πτηνά σας και να τα προσέχετε, αλλά δυστυχώς και πάλι κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί ότι κάποια ασθένεια δεν θα τα προσβάλλει.
Αρχικά, πρέπει να μπορείτε να ξεχωρίσετε ένα υγιές από ένα άρρωστο καναρίνι. Ένα υγιές καναρίνι είναι ευκίνητο και εύστροφο. Τα φτερά του είναι λαμπερά και κολλητά στο σώμα του. Ζητάει φαγητό από μόνο του και αρπάζει τους σπόρους γρήγορα και τους τρώει. Τα μάτια του είναι λαμπερά, το κεφάλι του ίσιο και το τραγούδι του είναι ξεκάθαρο και διαρκεί αρκετά. Η κοιλιά ενός υγιούς καναρινιού είναι περίπου ροζ, το στέρνο του δυνατό και μεγάλο, και τα περιττώματά του έχουν δύο χρώματα: στο κάτω μέρος είναι άσπρα και στο πάνω μαύρα. Επίσης είναι ευθεία και στερεά.
Ένα άρρωστο καναρίνι δεν είναι πολύ ευκίνητο, είναι λυπημένο, το κεφάλι του είναι πιο χαμηλά από τα φτερά του, τα πούπουλα του είναι ανακατωμένα και τα φτερά του χαλαρά. Όλη τη μέρα του θα την ξοδεύει σε ένα ραβδί στο οποίο θα πηγαίνει και θα απομακρύνεται με την ουρά και τα φτερά του. Δεν θα πάρει φαγητό, θα κοιμηθεί κοντά στο μπολ με το φαγητό του και όταν πάρει φαγητό δεν είναι ικανό να φάει τους σπόρους. Τα περιττώματά του δεν έχουν δύο χρώματα, μπορεί να είναι διαφορετικά χρώματα και συνήθως είναι σε υγρή μορφή.
Υπάρχουν 3 κατηγορίες ασθενειών για τα καναρίνια: μεταδοτικές ασθένειες, παρασιτικές και οργανικές.
Μεταδοτικές ασθένειες καναρινιών
Χολέρα: Είναι η πιο επικίνδυνη και διαδεδομένη ασθένεια, μπορεί να μεταφερθεί με το φαγητό, με τα ρούχα, παπούτσια και άλλα. Ένα βακτήριο προκαλεί τη συγκεκριμένη ασθένεια. Συμπτώματα: Το καναρίνι χάνει την όρεξή του, είναι διψασμένο, χαλαρώνει τα φτερά και την ουρά του, έχει διάρροια και τα περιττώματά του έχουν πολύ δυσάρεστη μυρωδιά. Αυτή η ασθένεια διαρκεί για μικρό χρονικό διάστημα, ίσως για δύο με τέσσερις μέρες και μετά το καναρίνι πεθαίνει. Εάν έχετε και άλλα πτηνά, θα πρέπει, αφού διαγνώσετε την ασθένεια, να χωρίσετε τα υγιή από τα άρρωστα. Πρέπει να ρίξετε ασβέστη πάνω στα κλουβιά των αρρώστων, στις φωλιές και σε οτιδήποτε άλλο έτσι ώστε τα βακτήρια να μείνουν θαμμένα βαθιά. Στη συνέχεια, πρέπει να γίνει απολύμανση στο δωμάτιο και να καθαριστεί ξανά.
Ωστόσο, η χολέρα δεν είναι πάντα φονική: εάν κρατήσει περισσότερο, θα πρέπει να απομακρύνετε τις ράβδους από τα κλουβιά και να τοποθετήσετε καυτή άμμο ώστε να μπορεί το καναρίνι να ξαπλώσει πάνω της. Θα πρέπει να του δώσετε να φάει χυλό από βρόμη και να πίνει χαμομήλι αντί για νερό. Το να αντιμετωπίσετε την χολέρα με σουλφαμίδες διαλυμένες σε νερό, ίσως να είναι μία επιλογή και επίσης μπορείτε να χρησιμοποιήσετε χλωραμφαινικόλη. Η ασθένεια έχει περάσει όταν το καναρίνι είναι ακόμα ζωντανό και έχουν περάσει 2-3 εβδομάδες από τότε που εμφανίστηκαν τα πρώτα συμπτώματα.
Διφθερίτιδα: Μόλις αποκτήσει το συγκεκριμένο ιό, το καναρίνι νιώθει κουρασμένο, κινείται ανεπαρκώς, δεν τρώει και χάνει κιλά. Το ράμφος του είναι συνήθως ανοιχτό, ανασαίνει και καταπίνει βαριά. Τα περιττώματά του έχουν κίτρινο χρώμα και είναι υγρά. Θεραπεία: υπάρχουν 2 ειδών ασθένειες. Η πρώτη είναι αυτή του δέρματος στην οποία το πτηνό βγάζει εξανθήματα. Θα πρέπει για 2-3 φορές τη μέρα,να τους παρέχετε γλυκερίνη και λίπος από χοίρο. Όταν μαλακώσουν τα εξανθήματα πρέπει να συνεχίσετε με βάμμα ιωδίου. Το δεύτερο είδος διφθερίτιδας είναι αυτό που επιτίθεται στα εσωτερικά όργανα και είναι λίγο πιο δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Σε αυτή την περίπτωση πρέπει να χρησιμοποιήσετε μαχαίρι για να αφαιρέσετε τα κίτρινα εξανθήματα από το στόμα και μετά να ρίξετε ένα μείγμα από ιώδιο και γλυκερίνη από πάνω με ένα κομμάτι βαμβάκι. Επίσης, εάν έχετε πολλά πτηνά μέσα σε ένα κλουβί ή δωμάτιο, ξεχωρίστε τα υγιή από τα άρρωστα και μετά κάντε απολύμανση στο δωμάτιο.
Φυματίωση: Δεν είναι τόσο συνηθισμένη ασθένεια, συνήθως διαδίδεται μέσω των περιττωμάτων Όταν ένα καναρίνι προσβληθεί από την ασθένεια αυτή, τα φτερά του δεν είναι πλέον λαμπερά, χάνει κιλά και οι αρθρώσεις του πρήζονται. Είναι μια θανατηφόρα αρρώστια, αλλά διαρκεί πολύ καιρό – από δύο έως οκτώ μήνες. Είναι καλύτερο να σκοτώσετε τα άρρωστα πτηνά αν και είναι μία συναισθηματικά δύσκολη απόφαση.
Πανούκλα: Όπως και στην περίπτωση της χολέρας, 3-5 μέρες μετά την απόκτηση του ιού τα σημάδια της ασθένειας είναι εμφανή και το καναρίνι πεθαίνει μετά από 2-4 ή 6-8 μέρες. Το πτηνό είναι νυσταγμένο, ανασαίνει βαριά, χαλαρώνει τα φτερά του και περπατάει αδέξια. Τα μάτια του είναι κλειστά και δεν έχει πλήρως τις αισθήσεις του. Το καλύτερο είναι να σκοτώσετε τα άρρωστα και να κάνετε απολύμανση στα κλουβιά τους. Παρόλο που υπάρχει μία περίπτωση να γίνουν καλά εάν τα εμβολιάσετε με νεκρά εμβόλια αλλά θα πρέπει να είστε προσεκτικοί. Μπορούν επίσης να γίνουν καλύτερα εάν τα απομονώσετε και να τα φροντίσετε σωστά.
Παρασιτικές ασθένειες καναρινιών
Ψείρες στα καναρίνια: Ένα καναρίνι με ψείρες είναι ήσυχο όλη τη μέρα αλλά γίνεται πιο ενεργό το βράδυ όπου κινείται συνέχεια μέσα στο κλουβί του. Εάν ρίξετε φως πάνω στο κλουβί κατά τη διάρκεια της νύχτας, μπορείτε να δείτε τις ψείρες να περπατάνε ελεύθερες γύρω από το κλουβί. Μπορείτε επίσης να τις πιάσετε εάν καλύψετε το κλουβί με ένα άσπρο χαλί στο οποίο θα περπατήσουν επάνω. Το να αποτρέψετε τις ψείρες είναι σημαντικό ζήτημα ως ιδιοκτήτες καναρινιών. Δεν είναι αβλαβείς και είναι πολύ δύσκολο να τις καταστρέψετε όταν εμφανιστούν. Όταν τις εντοπίσετε, θα πρέπει άμεσα να απολυμάνετε το πτηνό και να το τρίψετε με μία απλή ξύλινη τέφρα. Επίσης τα καναρίνια πρέπει να μεταφερθούν σε καθαρά κλουβιά. Τα κλουβιά με τις ψείρες πρέπει να βυθιστούν σε βραστό νερό στο οποίο μπορείτε να ρίξετε και λίγη σόδα. Επίσης, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε και κάποιο εντομοκτόνο για τον καθαρισμό του κλουβιού, αλλά όχι σε μεγάλες ποσότητες καθώς μπορεί να έχει αρνητικές συνέπειες για τα καναρίνια σας. Τα κλουβιά, μετά την απολύμανση, πρέπει να τα αφήσετε να στεγνώσουν για μερικές μέρες. Στη συνέχεια, μπορείτε να βάλετε μέσα τα καναρίνια. Τα ραβδιά μέσα στο κλουβί πρέπει να αντικατασταθούν.
Οργανικές ασθένειες καναρινιών
Διάρροια: Προκαλείται από μεγάλες ποσότητες λαχανικών, φρούτων και σάπιων σπόρων. Το καναρίνι τουρτουρίζει, κάθεται πάνω στη ράβδο, κάνει εμετό και εάν η διάρροια είναι ισχυρή μπορεί να πεθάνει από τους σπασμούς και την ναυτία. Αντιμετώπιση: Αρχικά, διαχωρίστε τα υγιή καναρίνια από τα άρρωστα και κάντε απολύμανση στα κλουβιά. Πρέπει να τους δίνετε μαύρο καφέ αντί για νερό. Επίσης, πρέπει να τους δίνετε σπόρους παπαρούνας και άλλους υγιείς σπόρους. Μην τους δώσετε λαχανικά, φρούτα ή αυγά. Εάν αυτό δεν βοηθήσει, πρέπει να ενημερωθείτε και να τους δώσετε την κατάλληλη φαρμακευτική συνταγή.
Παχυσαρκία στα καναρίνια: Αυτό είναι αποτέλεσμα ανθυγιεινών φαγητών. Αυτά τα καναρίνια έχουν ένα κίτρινο στρώμα από λίπος και είναι θλιμμένα, αδέξια και ήσυχα. Πρέπει να τα μεταφέρετε σε μεγαλύτερα κλουβιά για να έχουν περισσότερο χώρο και να τα ταϊζετε κεχρί, γαλλικά φασόλια και μαϊντανό.
Δυσκοιλιότητα: Ακατάλληλες τροφές προκαλούν δυσκοιλιότητα. Πρέπει να την αντιμετωπίσετε με βραστά αυγά, σπόρους παπαρούνας και άλλους παρόμοιους. Αντί για νερό, δώστε στα καναρίνια χαμομήλι ή χυμό καρότου. Εάν αυτό δεν βοηθήσει, μπορείτε να του δώσετε μια σταγόνα καστορέλαιο πάνω σε ένα παξιμάδι.
Σπασμοί: Οι λόγοι που προκαλούν τους σπασμούς μπορεί να διαφέρουν – μπορεί να είναι από φόβο, αλλαγή θερμοκρασίας, δυνατό φαγητό ή ανικανοποίητη σεξουαλική επιθυμία. Συνήθως, το καναρίνι θα αναστατωθεί, θα τρέμει και μετά θα πέσει στο έδαφος. Ωστόσο, υπάρχει η πιθανότητα να μην είναι σπασμός αλλά κάποια εγκεφαλική βλάβη ή επιληψία. Σε αυτή την περίπτωση δεν μπορείτε να βοηθήσετε κάπως και το καναρίνι θα πεθάνει μέσα σε μερικές μέρες. Εάν όμως είναι σπασμός, τότε μπορείτε να τον αντιμετωπίσετε εύκολα μεταφέροντας το καναρίνι σε ένα πιο ήσυχο μέρος. Επιπλέον, πρέπει να του δίνετε πιο ελαφριές τροφές και χαμομήλι αντί για νερό.
Πνευμονία: Προκαλείται κυρίως από το κρύο, κρύα μπάνια και ρεύματα. Ακόμη, καπνός τσιγάρων και καπνοί από την χρήση της κουζίνας είναι δυνατόν να τη προκαλέσουν. Το πτηνό έχει πυρετό, κάποιες φορές τρέμει, δεν έχει καλή διάθεση ούτε και όρεξη για φαγητό. Πρέπει να το μεταφέρετε σε ένα ζεστό, φωτεινό δωμάτιο με καθαρό αέρα. Οι τροφές του πρέπει να ποικίλουν και να είναι καλής ποιότητας. Το κλουβί πρέπει να καθαρίζεται με βαμβάκι βουτηγμένο σε χαμομήλι και μερικές φορές πρέπει να τα τρίβετε με ελαιόλαδο. Σε πιο δύσκολες περιπτώσεις θα πρέπει να προσθέσετε μικρές ποσότητες αντιβιοτικών στο νερό τους.
Εγκεφαλική βλάβη και διάσειση: Τα καναρίνια είναι δειλά και εάν δραπετεύσουν από το κλουβί τους μπορεί να χτυπήσουν σε κάποιο τοίχο ή σε κάποιο παράθυρο, προκαλώντας έτσι βλάβες στους εαυτούς τους. Εάν πάθει διάσειση τότε οι τα πούπουλα θα σηκωθούν και το ράμφος του θα γίνει μπλε και θα πεθάνει. Δεν μπορείτε να κάνετε κάτι σε αυτή την περίπτωση.
Πύον στους σηγματογόνους αδένες: Τα καναρίνια συνήθως μαδάνε ασυνήθιστα και μερικές φορές ο λόγος μπορεί να είναι κάποια φλεγμονή ή κάποιας πυώδης πληγής στον γλουτιαίο αδένα. Αυτά τα πτηνά είναι θλιμμένα και δεν έχουν όρεξη για φαγητό. Θα πρέπει να του παρέχετε ένα μεγαλύτερο κλουβί για να κινείται περισσότερο, να το κάνετε συχνά μπάνιο για να του δίνετε πολλά λαχανικά και μέταλλα. Προτείνεται να σπάσετε το σημάδι με το πύον αλλά πρέπει πρώτα να γίνει πιο μαλακό. Για να το κάνετε σωστά, πρώτα θα πρέπει να βάλετε στο σημείο ζεστό λάδι για να μαλακώσει. Στη συνέχεια αφαιρείτε προσεχτικά το σημάδι με το πύον και μετά καθαρίζετε το σημείο με ένα βαμβάκι βουτηγμένο σε αλκοόλ.
Δηλητηρίαση: Το πτηνό σας μπορεί να πάθει δηλητηρίαση από μόλυβδο, ψευδάργυρο ή χαλκό μέσω μεταλλικών δοχείων νερού ή φαγητού. Επίσης, από φρέσκο χρώμα πάνω στο κλουβί, από εισπνοή καπνού και μονοξειδίου του άνθρακα ή κάποιου άλλου χημικού που υπάρχει στο σπίτι σας. Σημάδια δηλητηρίασης είναι το τουρτούρισμα, οι σπασμοί, η παράλυση των φτερών και των ποδιών, απώλεια της όρεξης, σήκωμα της τρίχας και γενικά μία αρνητική διάθεση. Αντιμετώπιση ενός δηλητηριασμένου πτηνού: Αρχικά, πρέπει να αλλάξετε το κλουβί, τα δοχεία του νερού και δώστε του μία σταγόνα γάλα, ασπράδι αυγού, χυλό βρώμης ή βλέννα λιναρόσπορου. Μετά από αυτά, δώστε του δύο σταγόνες καστορέλαιο για εκκένωση. Συμβουλεύεται να του δίνετε 2-3 σταγόνες καφέ κάθε μέρα για να δυναμώσετε την καρδιά του. Επαναλάβετε αυτή τη διαδικασία για μερικές μέρες μέχρι να γίνει το καναρίνι πιο δυνατό.
Αναταραχή στη γέννα αυγών: Υγιή θηλυκά δεν αντιμετωπίζουν πρόβλημα με την γέννα των αυγών τους αλλά μερικές φορές τα αυγά έχουν μαλακό κέλυφος και αυτό μπορεί να αποβεί θανατηφόρο εάν επιτρέψετε στο πτηνό να συνεχίσει την ανατροφή τους. Αρχικά, πρέπει να ενισχύσετε το φαγητό, ειδικότερα τα μέταλλα μέσα σε αυτό – ασβέστιο, χώμα, κέλυφος αυγών, άμμος μπορούν να κάνουν καλό σε αυτή τη περίπτωση. Η αντιμετώπιση αυτής της ασθένειας συνήθως φέρνει αποτελέσματα. Μερικές σταγόνες κρύου νερού μέσα στο ράμφος μπορεί να βοηθήσουν στον ερεθισμό της σάλπιγγας. Εάν αυτό δεν βοηθήσει, τότε κάντε ένεση με 2-3 σταγόνες ελαιόλαδου στο ποπό του. Κάποιοι κτηνοτρόφοι λένε ότι το ράμφισμα μήλων και μπέικον μπορεί να βοηθήσει.
Ασθένειες των ματιών: Συνήθως αυτές είναι ερεθισμός στα βλέφαρα, καταρράκτης και ερεθισμός κερατοειδούς. Ο ερεθισμός μπορεί να αντιμετωπιστεί με το πλύσιμο των ματιών τους με χαμομήλι και μετά δίνοντας τη κατάλληλο αντιβίωση. Κρατήστε το πτηνό σε ένα ειρηνικό και ήσυχο μέρος.
Συνοψίζοντας, υπάρχουν περισσότερες ασθένειες που μπορεί να πάθει ένα καναρίνι αλλά αυτές είναι οι πιο συνηθισμένες. Η λίστα είναι αρκετά αναλυτική αλλά όχι και η περιγραφή τους. Αυτή η λίστα μπορεί να σας βοηθήσει σαν πρώτη βοήθεια αλλά σε πιο σοβαρές περιπτώσεις πρέπει να επισκεφτείτε κάποιον κτηνίατρο. Όπως και να έχει, πρέπει να προσέχετε τα καναρίνια σας και όπως και τα υπόλοιπα ζώα θα σας ανταμείψουν με αγάπη.